Kwanini biashara kubwa ikifika level VAT kodi inapokuwa kubwa uzifunga au ubadilisha leseni na jina la kampuni au biashara.

Ili swala sio geni kusikia kampuni au biashara nyingi zikipitia ili,Hapa nimeweza kuwapa sababu kuu zinazowafanya wafanyabiashara kufunga biashara zao au kubadilisha jina na leseni ya kampuni mara wanapofikia kiwango cha kulipa VAT ni pamoja na:
1. Mzigo Mkubwa wa Kodi
• Kodi ya VAT ni asilimia 18 katika Tanzania, na inapaswa kulipwa kwa kila mauzo yanayostahili VAT. Hii inamaanisha kuwa gharama za uendeshaji zinaongezeka, na iwapo biashara haina faida kubwa au wateja hawana uwezo wa kumudu ongezeko la bei, basi inaweza kuwa vigumu kuendesha kwa faida.

2. Kupungua kwa Ushindani
• Biashara inayolazimika kutoza VAT inaweza kuwa ghali zaidi kwa wateja ukilinganisha na zile ambazo bado hazijafikia kiwango cha VAT (ambazo hazitozi VAT). Hii inawafanya wateja kupendelea kununua kwa washindani wao ambao hawalipi VAT, jambo linaloweza kupunguza mauzo.

3. Unyumbufu wa Kisheria (Tax Planning)
• Baadhi ya wafanyabiashara hubadilisha jina la kampuni au kusajili kampuni mpya kwa sababu wanataka kurudi kwenye mfumo wa kodi usiohitaji VAT. Kwa mfano, badala ya biashara moja kubwa inayofikia kiwango cha VAT, mfanyabiashara anaweza kugawanya biashara katika biashara ndogo ndogo zisizofikia kiwango cha VAT.
4. Kuepuka Ukaguzi Mkali wa Mamlaka za Kodi
• Kampuni kubwa zinazolipa VAT mara nyingi hukaguliwa kwa ukaribu zaidi na Mamlaka ya Mapato (TRA). Wafanyabiashara wengine wanahisi kuwa hali hii inaleta usumbufu, hivyo wanaamua kufunga au kubadilisha kampuni ili kuepuka ukaguzi huo.
5. Ukosefu wa Elimu ya Kodi
• Wafanyabiashara wengi hawana elimu ya kutosha kuhusu jinsi ya kushughulikia VAT kwa ufanisi. Wanaweza kuogopa mzigo wa VAT pasipo kuelewa kuwa wanaweza kudai marejesho ya kodi kwa manunuzi yao yanayotozwa VAT.
6. Mikakati ya Kuepuka Malipo Makubwa ya Kodi
• Baadhi ya wafanyabiashara hutumia mbinu kama kufunga biashara na kufungua upya kwa jina jingine ili kuepuka malimbikizo ya kodi au deni la kodi lililopo kwenye kampuni ya awali.


Suluhisho Linalowezekana

• Kusimamia gharama na bei kwa uangalifu ili kuhakikisha kuwa ongezeko la kodi halihamishi mzigo mkubwa kwa wateja.
• Kuhakikisha utii wa kodi na kutumia punguzo au marejesho ya VAT (kama kampuni inaingiza bidhaa au kununua bidhaa zinazotozwa VAT).
• Kujifunza au kupata ushauri wa kodi ili kuepuka kufanya maamuzi yanayoweza kusababisha matatizo ya kisheria baadaye.

Je, umeshawahi kukutana na hali kama hii kwenye biashara yako?

VAT inafanyiwa return kila mwezi na kuna penalties kubwa sana usipofanya, so hamna ukweli kwamba mzigo utakua mkubwa na uachwe tu na TRA labda kwa nchi tusiyoijua, na hamna namna utaruhusiwa kufunga biashara au kubadilisha jina la biashara ukakwepa hilo deni, inaonekana hujui haya mambo au motivation speaker tu!

Sawa sawa