SoC04 Kuimarisha Uchangiaji Damu Tanzania kupitia Mfumo wa Tehama: Suluhisho la Changamoto za Upatikanaji wa Damu Salama

[Mr Sam]

Utangulizi

Uchangiaji damu ni kitendo muhimu cha hisani ambacho huokoa maisha ya wale wanaohitaji damu. Kwa mujibu wa Shirika la Afya Duniani (WHO), mahitaji ya damu yanakadiriwa kuwa asilimia moja ya jumla ya idadi ya wananchi. Kwa Tanzania, hii inamaanisha chupa za damu 550,000 zinahitajika kwa mwaka wa 2022/2023 kulingana na makadirio ya sensa ya 2012. Hata hivyo, idadi ya sasa ya chupa za damu zinazokusanywa iko chini ya makadirio haya, kwani mwaka wa 2020/2021, zilikusanywa chupa za damu 330,000 tu. Hii inaonyesha upungufu wa asilimia 40 ya mahitaji ya damu nchini. Ili kufidia pengo hili, Mpango wa Taifa wa Damu Salama unawasihi wananchi wote wenye sifa kuchangia damu .

Changamoto za Uchangiaji Damu

1. 
   Hali ya Tatizo na Mbinu za Kuwapata Wachangiaji Damu:
   • 
     Tatizo kubwa ni idadi ndogo ya wachangiaji wa damu. Kampeni za uchangiaji damu mara nyingi hazifikii idadi inayohitajika ya wachangiaji kutokana na ukosefu wa uhamasishaji wa kutosha na miundombinu hafifu .
   Changamoto ya Kuwa na Wachangiaji Endelevu:
   • 
     Wachangiaji wengi huchangia mara moja au mara chache tu. Hii inaweza kutokana na ukosefu wa elimu endelevu kuhusu umuhimu wa uchangiaji wa mara kwa mara na hofu kuhusu usalama wa kutoa damu .
   Upatikanaji na Ufahamu wa Taarifa za Uhaba wa Damu:
   • 
     Wachangiaji mara nyingi hawana ufahamu wa kutosha kuhusu hali ya uhaba wa damu katika benki za damu salama. Mfumo wa kutoa taarifa za uhaba wa damu kwa umma ni dhaifu, hivyo wachangiaji hawapati motisha ya kuchangia kwa wakati unaohitajika .
   Ugumu wa Kupata Damu Salama kwa Makundi Maalumu:
   • 
     Makundi maalumu kama O- na makundi mengine nadra yana upatikanaji mdogo wa damu kutokana na uhitaji wake maalumu na idadi ndogo ya wachangiaji katika makundi hayo. Hii husababisha matatizo makubwa hasa wakati wa dharura .
   Ugumu wa Kutuma Ujumbe wa Dharura kwa Wachangiaji Damu:
   • 
     Mifumo ya kutoa taarifa za dharura kwa wachangiaji damu ni hafifu, hivyo kusababisha ugumu wa kuwafikia haraka wachangiaji waliopo tayari kutoa damu wakati wa uhaba mkubwa wa damu .

Takwimu za Vifo Vinavyotokana na Ukosefu wa Damu Salama Tanzania

Ukosefu wa damu salama umekuwa na athari kubwa kwa afya ya umma nchini Tanzania. Takwimu za vifo vinavyotokana na ukosefu wa damu salama zinaonyesha hali halisi ya changamoto hii:

• 
  Vifo vya Wajawazito: Takriban asilimia 20-25 ya vifo vya wajawazito nchini Tanzania vinahusishwa na upotevu mkubwa wa damu wakati wa kujifungua .
  Vifo vya Watoto: Watoto chini ya miaka mitano pia wanakumbwa na hatari kubwa kutokana na upungufu wa damu, hususan wale wanaougua malaria kali na anemia. Inakadiriwa kwamba upungufu wa damu unachangia kwa kiasi kikubwa vifo vya watoto katika makundi haya .
  Wahanga wa Ajali: Wahanga wa ajali za barabarani wanaohitaji upasuaji wa dharura au wanaopoteza damu nyingi mara nyingi hukosa damu salama, hali inayosababisha vifo vingi ambavyo vingezuilika .
  Wagonjwa wa Saratani: Wagonjwa wa saratani wanaopokea matibabu ya mionzi au kemikali mara nyingi wanahitaji damu salama. Ukosefu wa damu unachangia kuongeza kiwango cha vifo katika kundi hili la wagonjwa .

Suluhisho: Mfumo wa Tehama kwa Uchangiaji Damu

Kuanzisha mfumo wa tehama utakaosimamia na kuimarisha uchangiaji damu nchini Tanzania ni hatua muhimu katika kutatua changamoto hizi. Mfumo huu utaweza kufanya yafuatayo:

1. 
   Kusajili Vituo Vyote vya Uchangiaji Damu:
   • 
     Vituo vyote vya uchangiaji damu vitasajiliwa kwenye mfumo wa tehama. Hii itasaidia kuunda mtandao wa vituo vya damu ambavyo vinaweza kufuatilia na kudhibiti michakato ya uchangiaji damu kwa urahisi.
   Kumsajili Kila Mtoa Huduma:
   • 
     Kila mtoa huduma atasajiliwa kwenye mfumo kulingana na kituo chake cha uchangiaji. Hii itarahisisha usimamizi wa wafanyakazi na kuboresha ufanisi wa shughuli za uchangiaji damu.
   Kila Mchangiaji wa Damu Aombwe Kusajiliwa Kwenye Mfumo:
   • 
     Wachangiaji wa damu watasajiliwa kwa kutumia namba zao za NIDA, pasipoti, au leseni ya udereva. Mawasiliano yao ya simu na taarifa nyingine muhimu pia zitawekwa kwenye mfumo. Hii itahakikisha taarifa zao zinapatikana kokote ndani ya nchi.
   Usajili kupitia Simu Janja:
   • 
     Wanachama wenye simu janja watatumiwa linki ya mfumo na kuingia kupitia simu zao ili kukamilisha usajili. Hii itarahisisha mchakato wa usajili na kuwezesha wachangiaji kufuatilia taarifa zao kwa urahisi.
   Mfumo Uweze Kuruhusu Wanachama wa Uchangiaji Damu Kuona Taarifa Zifuatazo:
   • 
     Taarifa za damu aliyochangia kama ni salama au la.
     Ushauri nasaha kwa mchangiaji ambaye damu yake si salama.
     Historia ya uchangiaji damu, tarehe ya marejeo, na vituo vya uchangiaji vilivyo karibu.
     Ujumbe wa dharura kuhusu uhaba wa damu kutoka vituo vya karibu.
   Kupokea Dondoo Muhimu Kuhusu Afya na Elimu ya Damu:
   • 
     Mtumiaji wa mfumo atapata dondoo muhimu kuhusu usalama wa damu, elimu kuhusu uchangiaji damu, na taarifa nyingine za afya. Hii itasaidia kuhamasisha na kuelimisha wachangiaji kuhusu umuhimu wa uchangiaji damu.
   Kutazama Takwimu za Uchangiaji Damu Nchi Nzima:
   • 
     Mfumo utatoa takwimu za uchangiaji damu kwa ngazi ya kitaifa, kimikoa, na halmashauri. Hii itasaidia kufuatilia mwenendo wa uchangiaji damu na kubuni mikakati ya kuimarisha mifumo ya uchangiaji.

Hitimisho

Kwa kuzingatia changamoto hizi, mfumo wa tehama ni suluhisho muhimu la kuboresha uchangiaji damu nchini Tanzania. Mfumo huu utasaidia kurahisisha usimamizi wa taarifa za wachangiaji, kuongeza uhamasishaji na elimu, na kuboresha utoaji wa taarifa za uhaba wa damu. Hii itasaidia kupunguza vifo vinavyotokana na ukosefu wa damu salama na kuimarisha afya ya umma kwa ujumla.

Neno kuu: Mfumo wa Tehama Kwa Uchangiaji Damu Tanzania: Kuongeza Ufanisi na Usalama.

Marejeo

1. 
   Mpango wa Taifa wa Damu Salama, Tanzania. (2022). Ripoti ya Uchangiaji Damu.
   Shirika la Afya Duniani (WHO). (2021). Mapendekezo ya Mahitaji ya Damu kwa Nchi Zinazoendelea.
   Benki ya Damu Salama, Tanzania. (2021). Changamoto za Uchangiaji Damu Nchini.
   Tanzania Demographic and Health Survey (TDHS). (2020). Elimu na Uchangiaji Damu.
   Mpango wa Taifa wa Damu Salama, Tanzania. (2020). Ripoti ya Upatikanaji wa Damu.
   Benki ya Damu Salama, Tanzania. (2020). Makundi Maalumu ya Damu.
   Benki ya Damu Salama, Tanzania. (2020). Mfumo wa Taarifa za Dharura.
   WHO. (2019). Maternal Mortality and Severe Morbidity Due to PPH.
   Tanzania Ministry of Health. (2018). Child Health and Mortality.
   WHO. (2018). Global Status Report on Road Safety.