Njia za wananchi kutambua propaganda za wanasiasa kipindi hiki cha uchaguzi kwa sababu zishaanza tayari

[Moaz]

Wananchi wa Tanzania wanapaswa kuchukua hatua madhubuti ili kuepuka udanganyifu wa wazi unaofanywa na vyama vya siasa kuelekea uchaguzi. Serikali na wanasiasa mara nyingi hutumia mbinu za kiinimacho kama vile miradi ya ghafla, misaada ya muda, na ahadi zisizo na utekelezaji wa kweli ili kuwavuta wapiga kura. Ili wananchi wasiwe wahanga wa udanganyifu huu, wanapaswa kufanya yafuatayo:

1. Kuwa na Kumbukumbu ya Ahadi Zilizopita​

• Wananchi wanapaswa kukumbuka ahadi zilizotolewa katika chaguzi zilizopita na kutathmini kama zimetekelezwa au zilikuwa danganya toto.
• Kuandika na kuhifadhi kumbukumbu za maneno ya wanasiasa na kuzilinganisha na uhalisia wa utekelezaji wao.
• Kuhakikisha kuwa chama au mgombea anayegombea tena ana rekodi nzuri ya kutimiza ahadi badala ya kuahidi mambo yale yale kwa miaka mingi bila utekelezaji.

2. Kutokuwa na Imani Kipofu kwa Vyama vya Siasa​

• Wananchi wanapaswa kuzingatia sera na si rekodi ya chama peke yake. Chama kilichopo madarakani kinaweza kutumia mbinu za kiufundi kuwahadaa watu ili kiendelee kutawala, lakini je, sera zao zina maslahi ya kweli kwa wananchi?
• Kila mgombea anapaswa kuchunguzwa binafsi kwa utendaji wake, bila kujali chama chake.
• Kuwa na uchambuzi wa kina wa wagombea badala ya kufuata propaganda za chama fulani.

3. Kuepuka Misaada ya Muda Kama Kipimo cha Uongozi Bora​

• Serikali na wanasiasa hutumia misaada ya muda mfupi kama vifaa vya shule, mabati, pesa za vikundi vya akina mama, barabara za dharura, au huduma za matibabu za ghafla kama njia ya kununua kura.
• Wananchi wanapaswa kuhoji kwa nini misaada hiyo inatolewa wakati wa uchaguzi pekee na siyo muda wote wa utawala wao.
• Kuweka msimamo kuwa maendeleo siyo msaada wa mtu binafsi bali ni haki ya kila mwananchi na jukumu la serikali kutekeleza kwa uwazi.

4. Kukataa Matumizi ya Rushwa na Vitu Vidogo Kama Sababu ya Kumpigia Kura Mgombea​

• Wanasiasa wengi hutumia rushwa kama vile pesa taslimu, chakula, vitenge, au pombe ili kununua kura za wananchi maskini.
• Wananchi wanapaswa kutotegemea rushwa kama suluhisho la matatizo yao ya muda mfupi, bali kuchagua viongozi wenye dhamira ya kweli ya kuleta maendeleo ya kudumu.
• Kukataa kuuzwa kwa TSh 5,000 au kilo ya mchele na badala yake kudai haki za msingi kama ajira, elimu bora, na huduma za afya.

5. Kupitia Sera na Ilani za Uchaguzi kwa Kina​

• Badala ya kufuata ushabiki wa kisiasa, wananchi wanapaswa kusoma sera za wagombea na kuchambua kama zinawezekana kutekelezwa.
• Kuhoji mpango wa utekelezaji wa kila ahadi, badala ya kusikiliza maneno mazuri yasiyo na msingi wa utekelezaji.
• Kulinganisha ilani za vyama tofauti na kutathmini chama chenye sera bora za kuleta maendeleo kwa wananchi wote.

6. Kuweka Mkazo kwenye Ufuatiliaji wa Matendo ya Serikali Wakati wa Kipindi Chote cha Utawala​

• Wananchi wanapaswa kuwa na utamaduni wa kuwawajibisha viongozi kila wakati na si tu wakati wa uchaguzi.
• Kuunda vikundi vya kijamii vya ufuatiliaji wa maendeleo na kuripoti miradi inayokwama au inayofanywa kwa ujanja wa kifisadi.
• Kushiriki katika midahalo ya kisiasa kwa kutumia mijadala ya mitandaoni na mijadala ya ana kwa ana vijijini na mijini.

7. Kutumia Vyombo Huru vya Habari na Mitandao ya Kijamii kwa Maarifa Zaidi​

• Serikali na vyama vya siasa mara nyingi hutumia vyombo vya habari vilivyo karibu nao kupotosha ukweli kwa wananchi.
• Wananchi wanapaswa kutafuta habari kutoka vyanzo mbadala kama mitandao huru ya habari na jukwaa huru kama JamiiForums.
• Kutumia mitandao ya kijamii kama njia ya kuelimishana na kufichua propaganda zinazotumika kuwahadaa wananchi.

8. Kuweka Misingi Imara ya Ukombozi wa Kisiasa kwa Vizazi Vijavyo​

• Ili Tanzania iwe na mabadiliko ya kweli, wananchi wanapaswa kuwekeza kwenye elimu ya uraia kwa watoto na vijana.
• Kujenga kizazi kinachojua haki zake, kinachojali maendeleo na siyo propaganda za wanasiasa.
• Kuanzisha mashirika ya kiraia na vikundi vya kijamii vinavyoshinikiza uwajibikaji wa viongozi kwa misingi ya demokrasia ya kweli.

Hitimisho​

Kuelekea uchaguzi, wananchi wanapaswa kuwa makini, wachambuzi, na wenye uelewa mpana wa siasa na maendeleo ya nchi. Ni muhimu kutokuwa wahanga wa propaganda, misaada ya muda, rushwa ya kisiasa, na hadaa za wanasiasa. Badala yake, wananchi wachague viongozi kwa misingi ya sera bora, utendaji wa kweli, na uadilifu.​

Ikiwa Watanzania watafuata njia hizi, uchaguzi utakuwa nyenzo ya mabadiliko halisi badala ya mchakato wa kurudia makosa yale yale kila baada ya miaka mitano.